1. Giới thiệu về Tháp Bà Ponagar
Tháp
Bà Ponagar nằm ở đường 2/4, P. Vĩnh Phước, TP Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa. Tọa lạc
trên quả đồi nhỏ khá thoáng gió có độ cao 50m (so với mặt nước biển) bên bờ
sông Cái hiền hòa, đi từ xa bạn có thể dễ dàng nhận ra tháp Ponagar.
Một góc ở tháp bà Ponagar Nha Trang
Được
xây dựng từ thế kỉ thứ VIII – XIII, đây là trung tâm tôn giáo thờ nữ thần
Ponagar, cũng là quần thể kiến trúc vô cùng độc đáo của nền văn hóa Champa cổ
xưa. Tên tháp bà Ponagar chỉ là tên của tháp chính lớn nhất nhưng người dân vẫn
thường dùng để gọi chung cho cả quần thể khu tháp Ponagar.
Thời
xưa, người Champa tôn thần Ponagar là Thiên Y Thánh Mẫu, xếp bà vào hạng thượng
đẳng thần muôn người thờ phụng. Bà là người tái sinh ra đất, nước, cây cối, thực
phẩm, chăm lo cho đời sống cho người dân nên người Chăm xem bà như sự khởi
nguyên của sự sống.
2. Khám phá kiến trúc của Tháp Bà
Ponagar
Bố
cục kiến trúc của tháp gồm 3 tầng. Tầng đầu tiên còn được gọi là “tầng thấp”,
chỉ còn lại những tàn tích nhỏ như các chân cột trụ, các bậc đá bị đất màu che
nửa kín nửa hở. Qua tàn tích mờ nhạt này bạn sẽ đến tầng giữa.
Tháp bà Ponagar với bố cục 3 tầng
Tầng
giữa còn gọi là Mandapa tức là nhà khách, dành cho khách đến đây dừng chân hoặc
sửa soạn đồ lễ, trang phục trước khi thực hiện nghi lễ ở điện chính. Mandapa
dài 20m, rộng 15m gồm 4 hàng cột hình bát giác với 10 cột trụ chính có chiều
cao 3m, đường kính bằng một vòng tay người ôm, 12 cột phụ thấp hơn. Thân của
các cột lớn được khoét các lỗ mông đối xứng ngang bằng với đỉnh các cột nhỏ.
Hệ thống cột được xếp đều tăm tắp theo hình bát giác
Tầng trên cùng là nơi cụm tháp bà Ponagar tọa lạc và cũng là nơi
nguyên vẹn nhất. Ở đây có hai dãy tháp được bao bọc bởi các bức tường gạch. Mỗi
dãy gồm 3 ngôi, tuy nhiên 3 ngôi phía sau chỉ còn lại 1 nên hiện nay chỉ còn 4
tháp. Tháp được xây dựng từ gạch đất nung, những viên gạch gắn khít với nhau
như không cần đến loại chất liệu kết nối nào. Đây cũng là điểm đặc biệt chưa thể
lí giải dù đã có nhiều công trình nghiên cứu được thực hiện. Trên tháp có nhiều
đường góc cạnh và được trang trí bởi các họa tiết rất phong phú và mang đặc
trưng tín ngưỡng người Chăm như thần Tenexa, Poganar, các loài linh vật…
Tầng trên cùng với kiến trúc khá nguyên vẹn
Nổi bật nhất là tòa tháp chính to lớn gồm 4 tầng, cao 23m thờ
Ponagar – vợ thần Shiva. Mặt ngoài của tháp được trang trí bởi các họa tiết độc
đáo, sinh động như vũ công, người chèo thuyền, xay gạo… Trên đỉnh tháp có tượng
thần Shiva cưỡi ngưu thần Nandin và các tượng linh vật. Bên trong tháp có tượng
nữ thần Ponagar được đúc bằng vàng. Nhưng do biến động theo thời gian, hiện nay
tượng thờ trong tháp được thay bằng tượng Ponagar tạc từ đá hoa cương màu đen,
ngồi trên đài sen, lưng tựa vào phiến đá hình lá bồ đề.
Nơi lý tưởng để lưu giữ những khoảnh khắc đẹp
Đến đây du khách còn được nghe truyền thuyết về tháp bà Ponagar. Hay
đắm chìm trong những điệu múa duyên dáng, những phần trình diễn nhạc cụ dân tộc
vô cùng đặc sắc của đội văn nghệ người Chăm.
Điệu múa truyền thống độc đáo của người Chăm
Ngoài ra, bạn còn có thể tham quan khu bán đồ truyền thống, hàng
lưu niệm độc đáo ở đây. Và mua một vài món đồ để làm kỉ niệm hay làm quà cho bạn
bè, người thân.
Những món đồ lạ mắt, độc đáo thể hiện tín ngưỡng được trưng bày ở đây
3. Lễ hội Tháp Bà Ponagar
Hàng năm cứ đến khoảng thời gian từ 20 – 23/3 âm lịch, nơi đây lại
diễn ra lễ hội Tháp Bà Ponagar, còn gọi là lễ hội Thiên Yana Thánh Mẫu hay Vía
Bà. Đây được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia và là lễ hội
văn hóa dân gian lớn nhất tại Nha Trang.
Lễ hội Tháp bà Ponagar
Các nghi lễ
chính bao gồm lễ mục dục và lễ tế gia quan, được diễn ra trang nghiêm. Buổi tối
sẽ có lễ thả hoa đăng. Ngoài ra, nhiều hoạt động văn hóa hấp dẫn cũng được tổ
chức như múa Chăm, múa bóng, trình diễn nghề dệt thổ cẩm, gốm cổ truyền…
4. Ăn gì, ở đâu khi du lịch Tháp Bà Ponagar Nha Trang?
Tháp bà
Ponagar chỉ cách trung tâm thành phố Nha Trang gần 2km, rất thuận tiện để khám
phá ẩm thực đặc sắc của thành phố này.
Nha Trang
là một thành phố biển xinh đẹp nên khi đến đây bạn sẽ được thưởng thức hải sản
vô cùng tươi ngon. Ngoài ra nơi đây còn nổi tiếng với các món ăn vô cùng độc
đáo như bún chả cá, bún sứa, bún cá dầm, nem Ninh Khánh… Các loại bánh nhất định
phải nếm thử như bánh ướt Diên Khánh, bánh bèo, bánh căn, bánh đập…
Bún chả cá Nha Trang
Vì là thành
phố du lịch nên Nha Trang không thiếu những nhà nghỉ, khách sạn đầy tiện nghi
và phù hợp túi tiền của du khách. Bạn có thể tham khảo một số khách sạn phòng đẹp,
giá tốt và thuận tiện đi lại sau: